Uchwałą z 23 maja tego roku Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej postanowił zmienić regulacje w zakresie ekwiwalentu za wyszkolenie zawodników. Dotychczasowe przepisy regulujące tą kwestię będą obowiązywały tylko do końca roku. W przypadku zmiany przynależności klubowej po 31 grudnia 2018, zastosowanie znajdą nowe przepisy. O nowych zasadach ustalania ekwiwalentu przeczytacie w niniejszym wpisie.

Nareszcie chciałoby się rzec. Obowiązujące jeszcze przepisy o ekwiwalencie zostały uchwalone w 2011 r. i od dawna budziły kontrowersję, a także rodziły problemy interpretacyjne. Wykładnia niektórych przepisów różniła się w zależności od tego, który z organów jurysdykcyjnych PZPN podejmował się ich interpretacji. Oczywiście nie można z całą pewnością stwierdzić, iż nowe przepisy nie będą rodzić takich problemów, ale pewne rozwiązania na pewno należy docenić.

Co się nie zmienia?

Zacznę od tego co się nie zmienia, bo na pewno to wyliczenie będzie krótsze. Otóż nie zmienia się ogólna zasada ustalania ekwiwalentu. Wysokość ekwiwalentu dalej jest determinowana przez wiek zawodnika, ilość lat spędzonych w klubie odstępującym i kategorię (klasę) zespołu pozyskującego. Ekwiwalent został zdefiniowany jako opłata za wyszkolenie i rozwój zawodnika wolnego, którą klub pozyskujący zobowiązany jest zapłacić klubowi odstępującemu. Co do zasady, nie zmienia się również mechanizm służący zapobieganiu obchodzenia przepisów o ekwiwalencie poprzez zawieranie kontraktów lub składanie deklaracji gry amatora w klubach niższej kategorii celem obniżenia kwoty należnego ekwiwalentu. Jeżeli w okresie 18 miesięcy od daty zmiany przynależności klubowej zawodnik ponownie zmieni klub na klub wyższej kategorii, to ten klub zobowiązany jest do zapłaty na rzecz pierwotnego klubu ekwiwalentu na normalnych zasadach, pomniejszonego o kwotę ekwiwalentu jaka winna zostać zapłacona przez poprzedni klub pozyskujący¹⁾nawiasem mówiąc w art. 1 pkt 7 uchwały jest błąd, mowa bowiem o różnicy pomiędzy wartością ekwiwalentu, którą zapłaciłby w przypadku pozyskania zawodnika bezpośrednio z pierwotnego klubu pozyskującego, a wysokością przysługującą pierwotnemu klubowi odstępującemu od poprzedniego klubu pozyskującego, podczas gdy z pewnością chodzi o wartość ekwiwalentu, którą zapłaciłby w przypadku pozyskania zawodnika bezpośrednio z pierwotnego klubu odstępującego.

Co się zmienia?

Do najważniejszych zmian należy moim zdaniem wyłączenie obowiązku zapłaty ekwiwalentu, w przypadku zmiany przynależności klubowej zawodnika (zawodniczki) do klubów A klasy, B klasy, C klasy, klubów kobiecych oraz klubów futsalowych z lig poniżej pierwszej oraz klubów uczestniczących wyłącznie w rozgrywkach juniorek (dziewcząt) dowolnej kategorii wiekowej. Zmianę ta należy przyjąć z aprobatą, pozwoli ona bowiem na swobodną zmianę barw klubowych zawodnikom i zawodniczkom grającym na poziomie amatorskim (do A klasy). Należy jednak zauważyć, o czym poniżej, iż wyłączenie nie dotyczy zespołów grających wyłącznie w rozgrywkach juniorskich (chłopców).

Drugą niezwykle istotną zmianą jest uniezależnienie wysokości ekwiwalentu od statusu zawodnika (amator/piłkarz profesjonalny). Po zmianie przepisów bez znaczenia będzie czy zawodnik występował w drużynie jako amator lub piłkarz profesjonalny i czy została mu złożona oferta zawarcia lub przedłużenia kontraktu. Zmiana ta na pewno w dużym stopniu uprości postępowanie dowodowe w sprawach o ustalenie wysokości należnego ekwiwalentu. Wydaje się, iż w postępowaniach prowadzonych po 31 grudnia 2018 r. wszystkie informacje niezbędne do ustalenia wysokości ekwiwalentu dostępne będą na platformie Extranet (data urodzenia zawodnika, czas rejestracji w klubie, nazwa klubu pozyskującego, a co za tym idzie jego kategoria).

Trzecią ważną zmianą jest przesunięcie granic okresu szkolenia, za który należy się ekwiwalent. Dotychczas ekwiwalent przysługiwał za szkolenie między 9 a 23 rokiem życia. Po zmianach ekwiwalent będzie przysługiwał za szkolenie między 12 a 21 rokiem życia, pod warunkiem zmiany przynależności klubowej przez zawodnika przed ukończeniem 24 roku życia (dotychczas 28). Jednocześnie zmiana przynależności klubowej pomiędzy 22 a 23 rokiem życia zawodnika będzie wiązała się z redukcją ekwiwalentu. Otóż, jeżeli zawodnik zmienia przynależności przed rokiem, w którym ukończył 22 rok życia, klubowi odstępującemu przysługuje pełny ekwiwalent, jeżeli później to w zależności od wieku zawodnika klubowi przysługuje 75 % ekwiwalentu (jeżeli zmiana następuję w roku kiedy zawodnik ukończył 22 rok życia) lub 50 % (jeżeli zmiana następuję w roku kiedy zawodnik ukończył 23 rok życia).

W uchwale określono również wprost, iż ekwiwalent nie przysługuje jeżeli zawodnik zmienia klub po upływie 12 miesięcy od daty wygaśnięcia kontraktu lub deklaracji gry amatora lub jeżeli kontrakt rozwiązano z winy klubu.

Jak liczyć ekwiwalent?

Zgodnie z nowymi przepisami ekwiwalent należy liczyć według wzoru:

E = L x W x M

gdzie:

L – to liczba lat, które zawodnik spędził w klubie, w przypadku niepełnego roku kalendarzowego liczba stanowi iloraz liczby dni spędzonych w klubie i liczby dni w ciągu roku (365 lub 366),

W – współczynnik bazowy odpowiadający kategorii wiekowej, w przypadku gdy zawodnik był zarejestrowany w klubie w okresach odpowiadającym różnym wartościom współczynnika bazowego, mnożenie odbywa się dla każdej kategorii osobno, a następnie jest sumowane:

1. 12-14 lat – 500 zł
2. 15-18 lat – 2000 zł
3. 19-21 lat – 3000 zł

M – mnożnik odpowiadający kategorii klubu pozyskującego:

1. Ekstraklasa – 6
2. I i II liga – 3
3. III liga, Ekstraklasa kobiet, kluby uczestniczące wyłącznie w rozgrywkach juniorów chłopców dowolnej kategorii wiekowej – 1
4. IV liga, klasa okręgowa, I liga kobiet, Ekstraklasa i I liga futsalu – 0,5
5. A, B, C klasa, pozostałe klasy rozgrywkowe kobiet, futsalu, kluby uczestniczące wyłącznie w rozgrywkach juniorek (dziewcząt) dowolnej kategorii wiekowej – 0

Będzie „drożej” czy „taniej”?

Po przeprowadzeniu kilka symulacji oraz porównaniu wartości ekwiwalentu według obowiązujących i nowych zasad, jestem zdania, że generalnie stawki zostały urealnione i powinny bardziej przystawać do warunków finansowych polskiej piłki. Oczywiście, w niektórych przypadkach wartość ekwiwalentu może być wyższa niż dotychczas, szczególnie w sytuacjach gdy wyliczenie dotyczy zawodników o statusie amatorów, którym klub nie zaproponował zawarcia kontraktu, a którzy mieliby zasilić szeregi zespołów od II ligi wzwyż.

Miejmy nadzieje, że nowe przepisy nie będą stanowiły bariery dla zmiany przynależności klubowej przez zawodników, a równocześnie rekompensata dla klubów odstępujących pozostanie na odpowiednim poziomie.

Fot. PolandMFA on Trendhype / CC BY-ND